گونه شناسی هویتی پناهندگان نسل دوم و سوم افغانستانی در ایران ( با تأکید بر استان قزوین)

حسین کشاورز قاسمی

کارشناس اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری قزوین

گونه شناسی هویتی پناهندگان نسل دوم و سوم افغانستانی در ایران  ( با تأکید بر استان قزوین)

چکیده 
مقدمه: نسل جدید پناهندۀ افغانستانی درایران با چالش های فراوانی در عرصه های فردی، فرهنگی،اجتماعی و ملی مواجه است. 
  اهداف: این پژوهش به دنبال گونه شناسی هویتی پناهندگان نسل دوم وسوم افغانستانی با تأکید بر استان قزوین با بهره گیری از رویکرد برساخت گرایی هویت است.
مواد و روش ها: روش تحقیق پژوهش،توصیفی-تحلیلی با استفاده از پیمایش می باشد. جامعۀ مورد مطالعه بر پایۀ آمایش رسمی وزارت کشور در سال1397ش. شامل 8091 نفر پناهندۀ 15-40 ساله و نمونۀ مورد مطالعه برابر فرمول کوکران 375 نفر بود که به صورت تصادفی از بین مراجعه کنندگان به اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری مورد مطالعه قرار گرفت.
یافته ها: 1- هویت اجتماعی افغانستانی با میانگین3/65  نسبت به سایرهویت ها از میانگین نمرۀ بالاتری برخوردار است. بعد ازآن به ترتیب هویت فرهنگی با میانگین ٣/٣۵، هویت ملی با میانگین 3/29و هویت فردی با میانگین 2/48 قرار دارند.2 - میانگین نمره هویت(هویت فرهنگی،اجتماعی و ملی) بر حسب تابعیت در بین پناهندگانی که مادر آن ها ایرانی و افغانستانی است با یکدیگر تفاوت زیادی دارد. اما درمیانگین هویت فردی دو گروه تفاوتی مشاهده نمی شود. 3- ضریب همبستگی در هویت های فرهنگی، اجتماعی و ملی افغانستانی رابطه ای مثبت و قوی می باشد.ولی همبستگی بین هویت فردی با سایر گونه ها مشاهده نگردید.
 نتایج پژوهش نشان داد با توجه به ضعف هویت فردی و تقویت هویت اجتماعی ، فرهنگی و ملی افغانستانی در فضای جغرافیایی استان، فرد پناهنده دریافت صحیحی از معانی محیط یا موقعیت خود نداشته و این موضوع منجر به هدایت فرد به کسب نقش ها و هویت های تازه ای شده است که می توان آن را هویت « افغانستانی- ایرانی» نامید.

واژگان کلیدی: 
گونه شناسی، پناهندگان نسل دوم وسوم افغانستان، هویت،کنش متقابل نمادین