دکتر مسعود پزشکیان عصر امروز پنجشنبه 29 آبان 1404، در ادامه برنامه‌های سفر دولت وفاق ملی به قزوین، در نشست با فعالان سیاسی استان، در تبیین ضرورت پذیرش تفاوت‌ها و مفهوم واقعی گفتگو گفت: ادعا ندارم که مشکل‌گشا هستم، اما باور دارم اگر دست‌ها در کنار هم قرار گیرد و دل‌ها برای رفع مشکلات یکی شود، گره‌ها باز میشود وگرنه هیچ فردی به‌تنهایی قادر نیست مدعی حل مسائل کشور باشد. کسانی که می‌خواهند به نتیجه برسند، باید بیاموزند که تفاوت‌ها را نه مایه‌ی دشمنی، بلکه نشانه‌ی تنوع فکر و سلیقه بدانند.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: آنکه بتواند تحمل کند، درمی‌یابد که هر تفاوتی اگر با احترام همراه باشد، زمینه‌ی رشد و تقویت جامعه را فراهم می‌سازد. کسی که در مخالفت‌ها تهمت نمی‌زند و انگ نمی‌چسباند، میداند که تفاوت در اندیشه انکارناپذیر است و از دل همین تضادهاست که جامعه مقاوم‌تر میشود. آنکه اهل درک است، می‌فهمد گفت‌وگو زمانی به بار می‌نشیند که صدای متفاوت نه سرکوب، بلکه شنیده شود.
دکتر پزشکیان گفت: در خانه‌ی هر ایرانی نیز گاه تفاوت دیدگاه وجود دارد. پدری که سخنش با فرزندش یکی نیست، می‌بیند که همان فرزند، در سختی حاضر است برای آرامش پدر جان بدهد. محبت واقعی در همین تضاد تعریف میشود. زمانی که کرونا گرفتم، دخترم و دامادم در کنارم ماندند، مبتلا شدند و مرا تنها نگذاشتند. آن وفاداری چیزی نیست که بتوان آن را با شعار سنجید، بلکه حقیقتی است که در عمل خود را نشان میدهد.
رئیس‌جمهور افزود: همان‌گونه که در روزهای جنگ 12 روزه، کسانی که می‌گفتیم بمانند و اجازه دهند خطر را دیگران تحمل کنند، پذیرفتند که در کنار خانواده باشند و گفتند اگر قرار است اتفاقی بیفتد، بگذار برای همه باشد، نه فقط برای برخی؛ کسانی که با ما اختلاف نظر داشتند، هم در عمل نشان دادند وفاداری‌شان به وطن از سخن فراتر است. آن کسی که حرف متفاوتی می‌زند، دشمن نیست، بلکه بخشی از پیکره‌ی همین ملت است که دل‌نگران ایران است.
دکتر پزشکیان تأکید کرد: همه‌ی آنان که در این آب و خاک زندگی میکنند، ریشه در همین سرزمین دارند. کسانی که شاید مورد بی‌مهری واقع شدند، همان‌هایی‌اند که در روز خطر از زندان یا از غربت، برای دفاع از ایران برخاستند و علیه دشمنان این خاک قلم زدند. وقتی بپذیریم که هر ایرانی، فارغ از اندیشه‌اش، دل در گرو خاک وطن دارد، گفتگو آسان‌تر میشود و راه عدالت هموارتر.
رئیس‌جمهور توضیح داد: گفت‌وگو یعنی هر کس بخشی از حقیقت را بیان کند و دیگری نیز بخش دیگر را؛ هیچ‌کس صاحب تمام واقعیت نیست. دعوا زمانی شکل می‌گیرد که تنها یک زاویه دیده شده باشد. آنکه از یک سمت به مسئله نگاه میکند، ممکن است چوب و دیوار ببیند و دیگری از سوی دیگر نقش و تصویر. اگر همه از دو سو بنگرند، نگاه‌ها یکی میشود.
دکتر پزشکیان یادآور شد: همان‌گونه که مولوی در داستان فیل گفت، هرکس در تاریکی دست بر بخشی از فیل نهاد، همان را شناخت و همان را روایت کرد. همه درست گفتند، چون هرکس آنچه را لمس کرده بود بیان کرد. اگر هر دیدگاه در کنار دیگری قرار گیرد، تصویر کامل حاصل میشود. تفاوت دیدگاه‌ها وقتی شنیده شود، حقیقت روشن‌تر جلوه میکند و جامعه به فهمی عمیق‌تر از عدالت دست می‌یابد.
رئیس‌جمهور در ادامه سخنان خود با اشاره به تجربه‌ای دیداری گفت: در جایی که به شکل نمایشگاه طراحی شده بود، فضایی نوری ساخته بودند که با تغییر میزان تابش، چهره‌ی جهان در برابر نگاه عوض می‌شد. وقتی نور بر آن فضا می‌تابید، کسی که نگاه می‌کرد، نیروی انسانی و چشمه و حیوانات را درهم می‌دید، اما در لحظه‌ای که آن نور تغییر می‌کرد، همان تصویر دگرگون می‌شد و بخش‌هایی از آن حذف می‌گردید و چیزهای تازه‌ای آشکار می‌شدند.
دکتر پزشکیان توضیح داد: این تجربه نشان داد آنچه دیده میشود، همه‌ی حقیقت نیست، زیرا آنکه در هر لحظه نگاه میکند، تنها بخشی از واقعیت را از زاویه‌ی خاص خود می‌بیند. به همین سبب باید از داوری دوگانه پرهیز کرد و نگفت آنچه ما می‌بینیم حق مطلق است و نگاه دیگران باطل.
رئیس‌جمهور در شرح دیدگاه خود افزود: در حکومتی که بر پایه قانون بنا شده، کسی که قانون را اصل میداند، باید آن را بدون وابستگی جناحی اجرا کند. جوانی که در این نشست سخن گفت، یادآور شد در حکومت‌های مردم‌سالار، مجریان اداره باید تابع قانون باشند و هرکس که توان اجرای درست ندارد، باید کنار برود، فرقی ندارد از چه جناحی باشد.
دکتر پزشکیان گفت: کسی شایسته‌ی مسئولیت است که تجربه و مهارت و علم بیشتری داشته باشد. وقتی معیار را تجربه و سابقه و علم قرار دهیم، همان معنا آشکار میشود که خداوند فرمود، اگر میان مردم داوری کردید، به عدالت داوری کنید. وقتی این آیه را جدی بگیریم، درمی‌یابیم عدالت باید پایه‌ی همه‌ی رفتارهای مدیریتی باشد، نه وابستگی به گروه یا حزب.
رئیس جمهور در توضیح مشکل اصلی مدیریت کشور اظهار داشت: یکی از گرفتاری‌های اساسی این بوده که کار را به اهل‌ش نسپرده‌ایم بلکه به جناح‌ها و دسته‌ها داده‌ایم. کسانی که امروز پشت تریبون از مشکل مدیریت سخن می‌گویند، باید بپرسند آیا مدیرانی که خودشان منصوب کرده‌اند، آموزش دیده بودند؟ چه رزومه‌ای داشتند؟ چه دستاوردی برای ملت آورده‌اند؟ آنکه با انصاف نگاه کند، درمی‌یابد بسیاری از مشکلات امروز زاییده‌ی همان تصمیم‌هایی است که بر پایه‌ی تعلقات سیاسی گرفته شده‌اند نه شایستگی.
دکتر پزشکیان گفت: هیچ کس نباید تصور کند کارها بی‌نقص انجام شده است. کسی که چنین تصوری دارد، راه اصلاح را بسته است. اشتباه در مسیر هر کار انسانی وجود دارد، اما اصلاح نیازمند زمان و صبوری است. وقتی نقدها بیان میشود باید پذیرفت که ایرادها هست، زیرا کسی که انتقاد را میپذیرد، همان کسی است که به سمت درست حرکت میکند.
رئیس جمهور ادامه داد: تغییر رفتارها به گذشت زمان نیاز دارد و هیچ اصلاحی یک‌روزه اتفاق نمی‌افتد. آنکه می‌پندارد باید هیچ نقصی دیده نشود، در حقیقت از واقعیت فاصله گرفته است.
دکتر پزشکیان با تاکید بر اینکه باید تلاش‌های همه افراد فارغ از جناح‌بندی مورد تقدیر قرار بگیرد، گفت: اگر در جایی استاندار درست عمل کرده یا امام‌جمعه برای وحدت کوشیده، باید آن را دید، زیرا همین نشانه‌های جزئی درست‌کاری، نشان از سلامت در نظام اجتماعی دارد. وقتی کسی به جای نفی مطلق، خوبی‌ها و ضعفها را با هم ببیند، به فهم عمیق‌تر از جامعه می‌رسد.
رئیس جمهور اظهار داشت: باید پذیرفت نقص وجود دارد، اما در کنار آن نیروهایی هستند که درست عمل میکنند و امید را زنده نگه می‌دارند. وفاق ملی از همین پذیرش آغاز میشود؛ از جایی که مردم بدانند هیچ‌کس کامل نیست، اما همه می‌توانند در کنار هم مسیر اصلاح را ادامه دهند و با انصاف و احترام، کشور را بسازند.
دکتر پزشکیان در ادامه سخنان خود به مسئلهای بنیادین از نگاه پزشکی اشاره کرد و گفت: در علم طب هر هفته جلسه‌ای با عنوان مرگ و عارضه برگزار میشود تا بررسی کنند چرا بیماری جان داده یا عارضه‌ای پیش آمده است.
رئیس‌جمهور توضیح داد: این جلسات برای یافتن مقصر نیست، برای یافتن مشکل است. آنکه اهل درمان است، میداند انسان جایزالخطاست؛ اشتباه میکند، اما میان آنکه از روی عمد خطا میکند و آنکه ناآگاهانه دچار اشتباه میشود، تفاوت وجود دارد. پزشکی که فهمیده باید خطاهایش را بازنگری کند، در چنین جلساتی می‌نشیند تا بداند چه چیزی را باید می‌دید و ندیده است.
دکتر پزشکیان گفت: در پزشکی کسی را به سبب خطا از طبابت محروم نمی‌کنند، بلکه یادآور می‌شوند اشتباهی رخ داده تا دوباره تکرار نشود؛ آنکه می‌خواهد یاد بگیرد، باید بماند و اصلاح کند، نه اینکه کنار گذاشته شود.
رئیس جمهور افزود: در مدیریت، برخلاف پزشکی، بیشتر دنبال مقصر می‌گردیم تا دنبال مشکل. هر بار کسی را برمی‌داریم و دیگری را می‌گذاریم، اما مسئله پابرجاست، چون عیب در ساختار اصلاح نشده است.
دکتر پزشکیان یادآور شد: 47 سال است که تغییر چهره‌ها، مشکل را حل نکرده و هر بار فقط نام‌ها عوض شده‌اند. آنکه اندکی دقت کند درمی‌یابد اگر ایراد ریشه‌ی برطرف نشود، با تغییر اشخاص نیز همان عارضه بازمی‌گردد، چون بیماری در مدیریت ما، تغییر آدم‌هاست نه اصلاح مسیر.
رئیس جمهور در ادامه گفت: کسی که شجاعت دارد بپذیرد اشتباه کرده، گام اول را به سمت صداقت برداشته است. نباید از اعتراف به خطا ترسید. در جلسه مجلس، گفته شد ما مقصریم، دیگران گفتند شما مقصرید و ما هم گفتیم بله، همه مقصریم. آنکه تقوا دارد خود را سرزنش میکند نه دیگری را، چون قرآن فرموده جامعه‌ای که در آن تقوای درست برقرار باشد، هرگز نابود نمی‌شود. باید اختلافات را با گفتگو و اصلاح ذات بین، حل کرد نه با ملامت و نزاع.
دکتر پزشکیان توضیح داد: اگر هرکس به جای مجادله، از اشتباه خویش توبه کند و دست از سرزنش دیگران بردارد، راه اصلاح هموار میشود.
رئیس جمهور گفت: آدمی که ضعف خود را می‌بیند، همان کسی است که به رشد نزدیک شده است. اگر هر کس تقصیر خود را کم کند و به دیگری در رفع خطا یاری رساند، خدمت صادقانه شکل می‌گیرد. دعواها بر سر قدرت، حاصل نفس است نه خرد. آنکه باور دارد میتواند مشکلات مردم را حل کند، باید پیش برود و عمل کند، نه برای گرفتن جایگاه بلکه برای خدمت.
دکتر پزشکیان با اشاره به اینکه ساختار دولت فربه و تورم‌زاست، افزود: ساختار بزرگ دولتی و استخدام‌های بی‌قاعده سبب تورم و کسری بودجه شده است. مجلس نیز بودجه‌ای را تصویب میکند که اصلاً منابع آن وجود ندارد، سپس در برابر مردم گلایه میکند که دولت اجرا نکرده، در حالی‌که پولی برای اجرا نبوده است.
رئیس جمهور یادآور شد: پروژه‌هایی که بدون پشتوانه مالی کلنگ زده شده‌اند، اکنون بر خاک مانده‌اند و ضرر آن را ملت می‌پردازد. 7 هزار همت پروژه روی زمین مانده، چون بدون تأمین مالی آغاز شده است. من در مجلس مقصر بودم، در دانشگاه مقصر بودم و امروز در مقام ریاست‌جمهوری نیز مسئولم. آنکه مسئولیت میپذیرد باید از تکرار خطا جلوگیری کند. همان‌گونه که در پزشکی هر هفته ارزیابی میشود چرا عارضه رخ داد، در مدیریت نیز باید نشست و بررسی کرد چرا تصمیمی نتیجه نداده تا دوباره تکرار نشود.
دکتر پزشکیان با بیان اینکه قصد خدمت دارد نه کسب قدرت و شهرت، ادامه داد: انسان وقتی از تعریف دیگران دچار تردید میشود، باید بداند چیزی در درونش تغییر نکرده، فقط مسئولیت سنگین‌تر شده است. بار خدمت بر دوش من زیاد شده و بسیاری شب‌ها خواب از چشمانم می‌رود که چگونه باید مشکلات مردم را حل کنم. هیچ مسلمانی نباید بپذیرد کشور در رنج باشد و اهل خدمت سکوت کنند.
رئیس جمهور تأکید کرد: راه چاره در دعوا نیست. باید بیاییم بنشینیم و بدون ملامت، مشکلات را حل کنیم؛ هرکس مقصر است، بگوید و کنار برود تا کار درست پیش رود. اگر کسی بتواند مشکلی را حل کند، دستش را می‌بوسیم، اما باید عمل دید نه ادعا. آنکه کنار گود نشسته و ایراد می‌گیرد، باید بپرسد چرا خودش تا امروز کاری نکرده است. دکتر پزشکیان در پایان گفت: همه‌ی حوزه‌ها از آب و برق تا محیط زیست گرفتارند، چون فقط محکوم کرده‌ایم نه حل مشکل؛ باید مانند دو برادر با هم بنشینیم، اشتباه‌ها را تکرار نکنیم و با هم کار کنیم تا کشور ساخته شود.
رئیس جمهور گفت: اگر دست به دست هم بدهیم، هیچ قدرتی نمی‌تواند ما را از پا بیندازد. من کامل نیستم، نقص دارم، اما تلاش می‌کنم تا جایی که می‌توانم در خدمت مردم باشم، چون ایمان دارم اگر باهم کار کنیم و به باور و اعتقادمان پایبند بمانیم، هیچ مانعی نیست که نتوانیم از آن عبور کنیم.
